สวิตกฺกสวิจารปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อวิตกฺกอวิจารปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อวิตกฺกอวิจารํ ปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ทุติยชฺฌานํ ตติยชฺฌานํ สมาปนฺนานํ อสฺสาสปสฺสาสานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํเยว วินา อสฺสาสปสฺสาเสหิ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ จตุตฺถชฺฌานํ สมาปนฺนานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กายสงฺขาโร จ น นิรุชฺฌติ วจีสงฺขาโร จ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ วจีสงฺขาโร น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ กายสงฺขาโร น นิรุชฺฌตีติ?
ทุติยชฺฌานํ ตติยชฺฌานํ สมาปนฺนานํ อสฺสาสปสฺสาสานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ วจีสงฺขาโร น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กายสงฺขาโร น นิรุชฺฌติฯ สวิตกฺกสวิจารปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อวิตกฺกอวิจารปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อวิตกฺกอวิจารํ ปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ทุติยชฺฌานํ ตติยชฺฌานํ สมาปนฺนานํ อสฺสาสปสฺสาสานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํเยว วินา อสฺสาสปสฺสาเสหิ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ จตุตฺถชฺฌานํ สมาปนฺนานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ วจีสงฺขาโร จ น นิรุชฺฌิสฺสติ กายสงฺขาโร จ น นิรุชฺฌติฯ
(ก) ยสฺส ยตฺถ กายสงฺขาโร น นิรุชฺฌติ ตสฺส ตตฺถ จิตฺตสงฺขาโร น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ วินา อสฺสาสปสฺสาเสหิ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ กายสงฺขาโร น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จิตฺตสงฺขาโร น นิรุชฺฌิสฺสติฯ ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กายสงฺขาโร จ น นิรุชฺฌติ จิตฺตสงฺขาโร จ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
(ข) ยสฺส วา ปน…เป.…? อามนฺตาฯ
[117] (ก) ยสฺส ยตฺถ วจีสงฺขาโร น นิรุชฺฌติ ตสฺส ตตฺถ จิตฺตสงฺขาโร น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ วินา วิตกฺกวิจาเรหิ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ วจีสงฺขาโร น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จิตฺตสงฺขาโร น นิรุชฺฌิสฺสติฯ อวิตกฺกอวิจารปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ วจีสงฺขาโร จ น นิรุชฺฌติ จิตฺตสงฺขาโร จ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ จิตฺตสงฺขาโร น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ วจีสงฺขาโร น นิรุชฺฌตีติ?
สวิตกฺกสวิจารปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ จิตฺตสงฺขาโร น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ วจีสงฺขาโร น นิรุชฺฌติฯ อวิตกฺกอวิจารปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ จิตฺตสงฺขาโร จ น นิรุชฺฌิสฺสติ วจีสงฺขาโร จ น นิรุชฺฌติฯ
(6) อตีตานาคตวาโร
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
[118] (ก) ยสฺส กายสงฺขาโร นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส วจีสงฺขาโร นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
สวิตกฺกสวิจารปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อวิตกฺกอวิจารปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อวิตกฺกอวิจารํ ปจฺฉิมจิตฺตํ อุปฺปชฺชิสฺสติ เตสํ กายสงฺขาโร นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ วจีสงฺขาโร นิรุชฺฌิสฺสติฯ อิตเรสํ เตสํ กายสงฺขาโร จ นิรุชฺฌิตฺถ วจีสงฺขาโร จ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
(ข) ยสฺส วา ปน…เป.…? อามนฺตาฯ
(ก) ยสฺส กายสงฺขาโร นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส จิตฺตสงฺขาโร นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ กายสงฺขาโร นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ จิตฺตสงฺขาโร นิรุชฺฌิสฺสติฯ อิตเรสํ เตสํ กายสงฺขาโร จ นิรุชฺฌิตฺถ จิตฺตสงฺขาโร จ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
(ข) ยสฺส วา ปน…เป.…? อามนฺตาฯ
[119] (ก) ยสฺส วจีสงฺขาโร นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส จิตฺตสงฺขาโร นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ วจีสงฺขาโร นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ จิตฺตสงฺขาโร นิรุชฺฌิสฺสติฯ อิตเรสํ เตสํ วจีสงฺขาโร จ นิรุชฺฌิตฺถ จิตฺตสงฺขาโร จ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
(ข) ยสฺส วา ปน…เป.…? อามนฺตาฯ
(ข) อนุโลมโอกาโส
[120] ยตฺถ กายสงฺขาโร นิรุชฺฌิตฺถ…เป.…ฯ
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
[121] (ก) ยสฺส ยตฺถ กายสงฺขาโร นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ วจีสงฺขาโร นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
กามาวจเร ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ทุติยชฺฌานํ ตติยชฺฌานํ สมาปนฺนานํ เตสํ ตตฺถ กายสงฺขาโร นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ วจีสงฺขาโร นิรุชฺฌิสฺสติฯ ปฐมชฺฌานํ สมาปนฺนานํ อิตเรสํ กามาวจรานํ เตสํ ตตฺถ กายสงฺขาโร น นิรุชฺฌิตฺถ วจีสงฺขาโร จ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ วจีสงฺขาโร นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ กายสงฺขาโร นิรุชฺฌิตฺถาติ?
รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ วจีสงฺขาโร นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ กายสงฺขาโร นิรุชฺฌิตฺถฯ